6 Mayıs Hıdırellez günü, Hızır ve İlyas peygamberin yeryüzünde buluştukları gün sayılıp, binlerce yıldır bayram olarak kutlanıyor.

6 Mayıs Hıdırellez günü, Hızır ve İlyas peygamberin yeryüzünde buluştukları gün sayılıp, binlerce yıldır bayram olarak kutlanıyor.

6 Mayıs’tan 8 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimi, 8 Kasım’dan 6 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimi sayılmakta.

Hızır'ın kim olduğuna dair çeşitli görüşler olup, Tasavvuf’ta bir veli olarak kabul ettiği gibi, peygamber olduğu da rivayet ediliyor. Zor durumdaki insanlara yardım etmesi, iyileri mükafatlandırıp, kötüleri cezalandırması, berekete ve bolluğa kavuşturması gibi özelliklerle bilinir. Hızır'ın, "hayat suyu" içtiği için sonsuza kadar yaşayacağına inanılır.

İlyas'ın peygamber olduğu konusunda ise genel kabul bulunuyor.  Hızır karaların ve havanın, İlyas ise suların hakimidir ve bu ikisi kış mevsiminin bitip baharın başlangıcı, bereket ve bolluğa adım atıldığı 6 mayıs’ta birleştiğinde, doğada var olan her şeye güç yetecek konuma gelinmektedir.

Hıdırellez gecesinde ve gününde neler yapılır

Hıdrellezde baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti ya da kuzu ciğeri yeme adeti vardır. Baharın ilk kuzusu yenildiği zaman sağlık ve şifa bulunacağına inanılır. Bugünde kırlardan çiçek veya ot toplayıp onları kaynattıktan sonra suyu içilirse bütün hastalıklara iyi geleceğine, bu su ile kırk gün yıkanılırsa gençleşip güzelleşileceğine inanılır.

Hıdrellez gecesi 5 mayıs akşamı, Hızır'ın bereket vermesi için yiyecek kaplarının, erzak torbalarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır.

Dileklerin olması için bir kağıda resimleri çizilir, 05 mayıs akşam ezanından sonra kırmızı kurdale ile gül ağacı dalına dua edilerek asılır, yaygın dua şöyledir;

Bismillahirahmanirahim

Bin bir adım bir adım

Allah bir adım adım

Kerim kerem allah

Başımda bir duman var

Yardım eyle ya allah

La ilaha illallah muhammeden resullullah

Yetiş imdadıma hızır ile

Allah birsin sen kulla mişersin

Biz gibi kulların yardımcısı sensin

Hızır deryada erdim murada amin

Asılan dilek kağıtları 06 mayıs sabahı erkenden toplanır, akar bir suya atılır. Evdeki her kişi için yedi fasulye ya da yedi nohut ekilir, gelebilecek kötülüklerin bunlara gelmesi dilenir.

Hıdırellez günü, erkenden kalkılıp eve bereket dolması için kapılar açılır. Sabah gün doğarken kırlara, bağlara, bahçelere çıkıp buralarda Hızır’ın ayak izlerine basarak bolluğa ulaşmak dilenir. Gün içinde hiçbir yeşil dalından koparılmaz. 6 Mayıs günü ikindi zamanı Hıdırellezin bittiğine inanılır.

Yoğurt mayalama geleneği

Kütahya'nın Tavşanlı ilçesine bağlı Yörük köylerinde bir yıllık yoğurt mayası, Hıdırellez ve bu günü takip eden 2 gün süresince sabah ezanı ile tan ağarması arasındaki vakitte doğadaki bitkilerin üzerinden toplanan çiy tanelerinden sağlanır.

Trabzon-Şalpazarı İlçesi'nde maya katılmadan yoğurt yapılır. Mayalama sıcaklığındaki sütün içine besmeleyle bir tahta kaşık konur. Bu şekilde elde edilen maya bir yıl kullanılır. Gelecek yıl tekrar değiştirilir.